Network Marketing đang được biết đến là xu hướng kinh doanh dẫn đầu của thế kỷ 21, cho đến nay nó đã tạo nên một làn sóng bùng nổ trên toàn cầu. Chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, nó đã tạo nên rất nhiều triệu phú mới cho thế giới. Tại Việt Nam, mô hình này cũng đã xuất hiện và thu hút được rất nhiều nhà đầu tư.
Tuy nhiên, dù là xu hướng nổi bật nhưng để kinh doanh Network Marketing thành công và “ghi danh” vào danh sách triệu phú kia thì không phải là điều đơn giản. Vì vậy, hãy cùng TUHA khám phá về những bí quyết và những điều cần tránh khi kinh doanh theo mô hình này, để đạt được thành công như mong muốn nhé.
Hiểu như thế nào về kinh doanh Network Marketing?
Network Marketing là gì? Network Marketing có phải đa cấp không? Tiếp thị mạng lưới là gì? Đây có lẽ là mối bận tâm của rất nhiều người lúc này. Tại Việt Nam, Network Marketing dù không phải chỉ vừa mới xuất hiện. Thế nhưng, hiện nay vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ ý nghĩa của thuật ngữ này. Cũng theo đó, chúng còn được gọi với rất nhiều cái tên khác nhau như kinh doanh theo mạng, kinh doanh mạng lưới, kinh doanh đa cấp hay tiếp thị đa tầng,… Dù là vậy nhưng tất cả đều nói về một mô hình kinh doanh nổi bật trong thế kỷ 21, với tốc độ phát triển nhanh chóng đó là kinh doanh trực tiếp với nhiều tầng lớp khác nhau trong hệ thống.
Trong đó việc giao dịch, phân phối, quảng cáo hay tiếp thị cho sản phẩm/dịch vụ lại được tiến hành thông qua các cá thể độc lập mà giữa họ không hề có sự giằng buộc nào như các nhân viên chính thức của công ty. Cũng vì vậy, họ vừa là khách hàng nhưng đồng thời cũng vừa là đối tác phân phối hàng hóa cho công ty. Có thể coi họ là những cá nhân kinh doanh độc lập, họ sẽ tạo ra thu nhập cho mình bằng cách giới thiệu, thuyết phục những người khác mua sản phẩm, dịch vụ. Cứ theo đó, người này giới thiệu với người kia, dần dần tạo thành một mạng lưới kinh doanh – tiêu dùng.
Đối với phương thức này các công ty, doanh nghiệp gần như bỏ hoàn toàn các khâu như quảng cáo, tiếp thị, truyền thông hoặc không cần phải “đầu tư” quá nhiều vào các mảnh này so với các mô hình kinh doanh thông thường khác. Nhờ đó, mà đơn vị của bạn sẽ cắt giảm được rất nhiều chi phí cho các hoạt động kinh doanh. Tối ưu được nguồn vốn mà còn mở rộng được hệ thống phân phối hàng hóa của mình một cách nhanh chóng. Quan trọng hơn cả, bạn sẽ không phải mất quá nhiều công sức mà vẫn có thể đạt được điều này. Vì vậy, theo các chuyên gia kinh tế thì Network Marketing là một mô hình ưu việt, đơn giản và đầy điểm thông minh.
Lịch sử hình thành kinh doanh theo mạng
Có lẽ rất nhiều bạn cho rằng kinh doanh theo mạng chỉ vừa mới xuất hiện trong những năm trở lại đây, đúng hơn là nó thuộc về thế kỷ 21. Thế nhưng, lịch sử hình thành kinh doanh theo mạng đã được bắt đầu từ nửa đầu thế kỷ 20 tại Mỹ. Người đặt nền móng cho mô hình này chính là doanh nhân người Mỹ - Carl Renborg. Ông đã phát triển ý tưởng này và vô cùng thành công, đạt doanh số là hơn 200 tỷ USD/năm. Đây thực sự là một con số khiến bất kỳ ai cũng phải ấn tượng vào thời điểm lúc bấy giờ. Khi các doanh nghiệp vẫn còn “chật vật” trong việc xây dựng, phát triển mô hình kinh doanh của mình với sự “đầu tư” rất lớn với các hoạt động marketing, truyền thông.
Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh này cũng như biết được sự phát triển của nó thì chúng ta cần phân chia thành 4 giai đoạn với 4 dấu ấn nổi bật nhất.
• Giai đoạn 1 (1945 – 1979) – Giai đoạn sơ khai phi chính thức: Đây là giai đoạn đầu tiên, nhưng lúc này Network Marketing chưa được công nhận chính thức khi chưa có một văn bản nào quy định về cơ chế hoạt động. Cùng với đó các cơ quan chuyên trách thì lại thờ ơ, thậm chí đưa ra những quy định không phù hợp. Mãi đến sau này, Hội đồng Thương mại Liên bang mới đưa ra sự công nhận đây là một mô hình kinh doanh hợp pháp.
• Giai đoạn 2 (1980 – 1989) – Giai đoạn bùng nổ: Với sự hỗ trợ từ Chính phủ, giai đoạn 2 thực sự là mọt giai đoạn bùng nổ của kinh doanh đa cấp. Hàng loạt các lĩnh vực áp dụng mô hình này và thu hút được sự tham gia của hàng triệu người Mỹ.
• Giai đoạn 3 (1990 – 1999) – Giai đoạn phổ cập mô hình: Giai đoạn này cũng chính thức đánh dấu sự công nhận chính thức cho mô hình kinh doanh này trên diện rộng. Cùng với sự phát triển của khoa cộng, công nghệ đã giúp mức độ phổ cập của Network Marketing ngày càng gia tăng. Rút ngắn thời gian, công sức để phổ cập cũng như thiết lập cơ cấu tổ chức.
• Giai đoạn 4 ((2000 – nay) – Đánh dấu sự bùng nổ toàn cầu: Lúc này, sau khi Network Marketing đã phổ cập một cách rộng rãi, rất nhiều doanh nghiệp lớn đã chính thức “chạy đua” trong việc xây dựng, hợp tác và mở rộng mạng lưới kinh doanh của mình. Cùng với sự phát triển của ngành thương mại điện tử, kinh doanh theo mạng lưới đã bùng nổ trên phạm vi toàn cầu.
Đặc điểm nổi bật của mô hình Network Marketing
Là một trong những mô hình nhận được rất nhiều đánh giá cao của các chuyên gia kinh tế, Network Marketing hiện đang sở hữu rất nhiều đặc điểm nổi bật. Thông qua những đặc điểm này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình kinh doanh này, đồng thời phân biệt nó với các mô hình khác. Bởi dù đã phủ sóng trên phạm vị toàn cầu, thế nhưng cũng không tránh khỏi sự “biến tướng” khi du nhập vào các thị trường. Chưa kể đến những sự thay đổi từ các doanh nghiệp khi triển khai, nên rất nhiều người cho đến nay vẫn đang nhìn nhận kinh doanh theo mạng lưới với những quan điểm không chính xác.
Vì vậy, để các bạn hiểu đúng, hiểu hơn về mô hình kinh doanh theo mạng lưới này, sau đây chúng tôi sẽ tổng hợp lại các đặc điểm nổi bật của nó.
• Network Marketing về bản chất còn được hiểu là một phương thức tiếp thị để thúc đẩy hoạt động bán lẻ hàng hóa.
• Việc tiếp thị hàng hóa bán lẻ này sẽ được tiến hành thông quan một mạng lưới nhất định, những người tham gia sẽ được phân chia thành các cấp, nhánh, tầng khác nhau.
• Hàng hóa sẽ được tiếp thị trực tiếp cho khách hàng, về địa điểm có thể là nhà ở, khu vực công cộng, quán café, nhà hàng,… nói chung sẽ không phải là các cửa hàng chính thức của công ty hay các địa điểm bán lẻ của người bán.
• Người tham gia vào mạng lưới sẽ nhận được hoa hồng, lợi nhuận hoặc những lợi ích khác từ chính hoạt động tiếp thị của mình. Ngoài ra, họ còn được hưởng lợi nhuận từ chính những bán hàng cấp dưới trong mạng lưới do bạn xây dựng, tổ chức. Quan trọng mạng lưới này phải được công ty bán hàng tiếp thị đa cập chấp thuận.
• Công ty phát triển theo mô hình Network Marketing có thể là đơn vị sản xuất trực tiếp và tiến hành bán lẻ bằng tiếp thị đa cấp hoặc cũng có thể các đơn vị cung ứng hàng hóa do một đơn vị khác sản xuất.
• Những người tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp được coi là cộng tác viên trong việc tiếp thị, bán hàng cho công ty. Dù có thể thực tế thì họ được gọi với rất nhiều cái tên khác nhau.
Giá trị mà Network Marketing mang lại
Tuy không phải là mô hình có lịch sử lâu đời, thế nhưng giá trị mà Network Marketing mang lại cho nền kinh tế toàn cầu nói chung và các doanh nghiệp phát triển theo nó là điều mà không ai có thể phủ nhận. Thậm chí, trước đó một nhà kinh tế học đã phải nhận định rằng, chỉ từ 2010 đến 2015, Network Marketing sẽ giúp “ghi danh” thêm 10.000.000 triệu phú mới. Cùng với đó, triệu phú Robert Kiyosaki đã khẳng định, kinh doanh theo mạng lưới chính là cơ hội để những người bình thường có thể tạo nên sự giàu có nhanh chóng.
Bởi giá trị mà Network Marketing mạng lại cho những doanh nghiệp, công ty áp dụng mô hình này là điều mà không phải mô hình nào cũng sẽ có. Từ những giá trị đó, doanh nghiệp có thể tận dụng trở thành những lợi thế phát triển riêng cho mình.
• Bán hàng mà không cần dự trữ hàng hóa.
• Xây dựng một doanh nghiệp phát triển không giới hạn.
• Hàng hóa được phân phối đến tay người tiêu dùng với mức giá hợp lý, tránh hàng giả, chất lượng kém.
• Là mô hình kinh doanh tối ưu được ngân sách đầu tư nhất.
• Hướng đến việc bảo vệ quyền lợi của doanh nhân nhất.
• Là mô hình mà mỗi cá nhân sẽ tiến hành đa nhiệm vụ.
• Giúp cá nhân không ngừng hoàn thiện và phát triển bản thân.
Có nên kinh doanh theo mô hình Network Marketing không?
Mang đến rất nhiều giá trị tích cực, nhưng khi “du nhập” vào Việt Nam mô hình này lại bị biến chất rất nhiều và bị gán mác xấu. Với nhiều người kinh doanh đa cấp chính là lừa đảo, nên chỉ cần đề cập đến mô hình này đã có những đánh giá tiêu cực. Hơn thế ngành này tại Việt Nam chỉ mới vừa được công nhận, nên có thể nói là một ngành vẫn còn “xanh và non”. Nên với những đơn vị hay cá nhân đang theo đuổi mô hình này ở nước ta lúc này vẫn nằm trong giai đoạn chứng minh, khẳng định giá trị của mô hình Network Marketing.
Vì vậy, mà kinh doanh theo mô hình mạng lưới này tại Việt Nam vẫn đang còn rất nhiều thách thức cần phải vượt qua. Tuy nhiên, điều này cũng không đồng nghĩa với việc mô hình này là một sự lựa chọn tồi. Ngược lại, kinh doanh Network Marketing sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu được các khoản chi phí cho các hoạt động tiếp thị, truyền thông, quảng bá, thuê mặt bằng trưng bày sản phẩm, vận chuyển hàng hóa. Ngoài ra, mô hình này còn được đánh giá cao khi tạo ra rất nhiều công việc cho xã hội. Từ đó, giúp nâng cao thu nhập, mức sống cho rất nhiều người khi tham gia vào mạng lưới kinh doanh này.
Các hình thức trong mô hình Network Marketing
Kinh doanh theo mạng lưới từ những giai đoạn đầu tiên cho đến nay đã được phát triển với rất nhiều hình thức khác nhau. Nên vì vậy, bạn có thể thấy cùng là mô hình Network Marketing nhưng mỗi một đơn vị lại có cách phát triển khác nhau. Hay tại sao kinh doanh đa cấp ở các quốc gia khác nhận được rất nhiều ủng hộ, còn khi về Việt Nam lại bị gán mác xấu như vậy. Điều này sẽ phụ thuộc trực tiếp vào hình thức mà các đơn vị đang lựa chọn theo. Tuy nhiên, các hình thức trong mô hình Network Marketing cũng sẽ được phân chia theo hai cách khác nhau:
Cách 1 – Phân chia theo tính chất của hình thức:
• Kinh doanh theo mạng lưới chân chính: Nó thể hiện đúng với bản chất ban đầu của mô hình kinh doanh Network Marketing.
• Kinh doanh theo mạng lưới biến tướng: Đây chính là hình thức “du nhập” vào Việt Nam phổ biến nhất với mục đích trục lợi bất chính. Nó yêu cầu những cá nhân tham gia phải đặt cọc, trả tiền để tham gia hoặc mua sản phẩm.
Cách 2 – Phân chia theo phạm vi:
• Kinh doanh theo mạng lưới phạm vi quốc gia: Tổ chức kinh doanh trong phạm vi địa lý của một quốc gia nhất định. Mạng lưới bán hàng sẽ được triển khai trong phạm vị của những người trong cùng quốc gia.
• Kinh doanh theo mạng lưới pham vi quốc tế: Tổ chức kinh doanh mở rộng, vượt xa khỏi phạm vi địa lý của một quốc gia. Lúc này hàng hóa phân phối sẽ mang tính chất quốc tế.
Bí quyết xây dựng mô hình kinh doanh theo mạng
Để thành công khi xây dựng mô hình kinh doanh theo mạng và nhất là tại Việt Nam, sẽ là vô vàn khó khăn và thử thách. Nhưng đây lại là cơ hội để mỗi cá nhân có thể không ngừng phát triển và hoàn thiện bản thân mình. Đồng tới mang đến cơ hội làm giàu với một ý tưởng đầy hấp dẫn. Vì vậy, sau đây chúng tôi sẽ bật mí cho bạn những bí quyết hay đúng hơn là những lời khuyên giúp việc xây dựng mô hình kinh doanh này trở nên thuận lời hơn, không ngừng tiến tới cái đích cuối cùng.
• Đừng chỉ quanh quẩn với những mối quan hệ vốn có: Sự thành công của Network Markeing chính là việc mở rộng hệ thống mạng lưới. Nếu bạn chỉ quanh quẩn với những mối quan hệ vốn có của mình thì rất khó để tạo nên được điều này. Trong thời buổi ngày nay, để tồn tại và phát triển thì ở bất kỳ một mô hình nào bạn cũng đều phải “tự thân vận động” để mở rộng các mối quan hệ của mình.
• Phát triển các mối quan hệ thay vì lợi dụng: Muốn lâu dài và xây dựng một mạng lưới kinh doanh vững chắc, đừng chỉ chăm chăm vào mục đích lợi dụng, doanh thu và lợi nhuận. Hãy phát triển các mối quan hệ giữa các phân tầng, nhánh trong mạng lưới của mình. Quan hệ tốt bao giờ cũng mở rộng ra các cơ hội mà bạn đang tìm kiếm.
• Đừng bỏ lỡ các “hạt giống” tiềm năng: Đây chính là những cá nhân có thể giúp bạn củng cố sự chắc chắn và số lượng người tham gia vào mạng lưới của bạn. Nếu như để tuột mất họ, họ sang những mạng lưới khác thì rất đã bỏ lỡ những cơ hội mở rộng hệ thống của mình.
• Hãy để họ tự tìm đến bạn: Điều này nghe có vẻ hơi vô lý, nhưng khi bạn khiến họ khao khát về sự thành công, tin tưởng vào sản phẩm, mô hình hoạt động thì họ sẽ tự động trung thành. Dành sự nhiệt tình, hăng say để tiếp thị sản phẩm, hàng hóa cho bạn.
Những điều cần tránh khi phát triển Network Marketing
Mô hình Network Marketing được rất nhiều doanh nghiệp, công ty trên khắp thế giới xây dựng và phát triển thành công. Nhưng cũng có nhiều người phải bở dở giấc mơ làm giàu của mình với kinh doanh theo mạng. Ngay cả khi đã “bỏ túi” cho mình không ít những bí quyết thành công, được đúc kết từ người đi trước. Bởi Network Marketing, tuy mang đến không ít cơ hội nhưng cũng chứa đựng rất nhiều cạm bẫy.
Thế nhưng, không phả ai trong chúng ta cũng đủ tỉnh táo, sáng suốt cũng như kinh nghiệm để nhìn nhận rõ những vấn đề này. Vì vậy, sẽ có những điều mà bạn phải tránh được nếu không rất dễ rơi vào những cạm bẫy đó mà không thoát ra được. Bởi kinh doanh đa cấp còn dựa trên tinh thần cốt lõi là mối quan hệ giữa người với người. Nên mạng lưới của bạn có thể phát triển và bền vững hay không thì đều phải tránh những điều như sau:
• Không giữ vững lập trường của bản thân
• Ngại bán hàng, ngại tạo mối quan hệ mới
• Lợi dụng các mối quan hệ để trục lợi
• Chỉ chăm chăm vào việc phát triển lợi nhuận
• Bỏ ngang mối quan hệ khi đã đạt được lợi nhuận ban đầu
Dù là một mô hình vẫn còn nhiều điều mới lạ, thậm chí là cả tiếng xấu tại Việt Nam. Nhưng kinh doanh Network Marketing vẫn đang phát triển, khẳng định được giá trị của mình trên phạm vị toàn cầu. Nếu như bạn đang quan tâm hoặc muốn phát triển theo mô hình này. Hãy xác định được chính xác mình cần phải chuẩn bị những gì, làm những gì để đạt được các mục tiêu. Cùng với đó, tránh rơi vào những cạm bẫy, đi theo hình thức biến tướng với mục đích xấu.