Là một trong những mô hình marketing mix kinh điển nhất, lâu đời nhất, nhưng cho đến nay 4P marketing vẫn được rất nhiều cá nhân, doanh nghiệp áp dụng. Ngay cả khi có rất nhiều các mô hình hiện đại hơn được cho ra đời, nhưng nó vẫn được đánh giá là mô hình phù hợp với sự phát triển được hướng đến.
Thậm chí việc triển khai 4P trong marketing còn được nhiều “ông lớn” nhắm đến với mức độ hiệu quả cực cao, điển hình đó chính là Starbucks. Dù là chiến lược được xây dựng từ các yếu tố cơ bản, thế nhưng không phải ai cũng biết cách phát triển 4P trong marketing làm sao cho tốt nhất, đạt được mục tiêu cao nhất.
1/ 4P trong marketing là gì?
Chúng ta vẫn thường được nghe nhắc đến về mô hình marketing 4P hay khi nhắc đến marketing mix thì nhiều người sẽ nghi ngay đến 4 chữ P rất quen thuộc này. Tuy nhiên, với bất kỳ ai thì “4P trong marketing là gì?” vẫn là điều mới lạ ở lần đầu tiên được biết đến. Theo đó, đây là một mô hình tiếp thị được xây dựng từ 4 yếu tố cơ bản nhưng cũng là thiết yếu nhất. Mô hình này được xây dựng lần đầu tiên vào năm 1953 bởi Neil Borden, tuy nhiên lúc này nó vẫn bao gồm rất nhiều yếu tố khác nhau. Sau đó, E. Jerome McCarthy mới tiến hành nhóm chúng vào thành 4 nhóm cơ bản bắt đầu từ 4 chữ P này.
Đến nay mô hình này vẫn được ứng dụng vào các chiến lược marketing quan trọng của nhiều doanh nghiệp. Theo đó, 4P trong marketing được cấu thành từ Product – Sản phẩm, Price – Giá cả, Place – Địa điểm/Phân phối và Promotion – Quảng bá. Từ đó hình thành nên một công cụ tiếp thị giúp các doanh nghiệp đạt hiệu quả cao từ việc gia tăng tỷ lệ chuyển đổi, tăng doanh thu cho đến giá trị nhận diện thương hiệu trên thị trường. Mức độ thành công của mô hình 4P sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc đạt mục tiêu trong cả một chiến lược tổng thể.
4P trong marketing được xây dựng dựa trên sự kết hợp và tương trợ với các yếu tố khác nhau, bao gồm cả trong và ngoài doanh nghiệp. Các nguồn lực sự được phân bổ dựa vào từng nhóm, để từ đó tối ưu về mặt hiệu quả nhất. Việc tập hợp các công cụ marketing sẽ giúp doanh nghiệp triển khai các hoạt động tốt hơn và đồng thời có thể kiểm soát chắc chắn mọi việc. Mục đích khi triển khai mô hình này trong chiến lược tiếp thị còn tìm kiếm các rảo cản, cơ hội để có thể nhận được sự ủng hội từ thị trường mục tiêu.
Xem thêm: Hành trình của khách hàng trong marketing – Hướng dẫn thiết kế với 6 bước đơn giản
2/ 4P trong marketing cái nào quan trọng nhất?
Mô hình 4P là một sự tập hợp của các công cụ quan trọng nhất, cơ bản nhất và không thể thiếu trong bất kỳ hoạt động kinh doanh, sản xuất nào. Tuy nhiên, nếu đặt nên bàn cân so sánh thì 4P trong marketing cái nào quan trọng nhất? ắt hẳn cũng là một trong những vấn đề được nhiều bạn quan tâm lúc này. Đối với góc độ của một nhà tiếp thị thì số đông sẽ cho rằng quảng bá hay truyền thông, quảng cáo – tức là chữ P cuối cùng – Promotion sẽ là quan trọng nhất. Bởi dù sản phẩm của bạn có tốt đến đâu, giá cả hợp lý vô cùng nếu không được nhiều người biết đến thì cũng sẽ không bán được số lượng nhiều.
Trong khi đó, quảng bá, truyền thông và nhất là đối với những quảng cáo đầy ấn tượng sẽ giúp thu hút được một lượng khách hàng tiềm năng lớn. Từ đó, thông qua các chiến thuật sẽ giúp chuyển đổi, tác động trực tiếp vào nhận thức và hành vi mua sắm của khách hàng. Tất nhiên, quan điểm này cũng không hề sai chú nào và quan trọng trong 4 chữ P này nếu bạn cảm thấy cái nào quan trọng nhất thì đều sẽ cố gắng đưa ra những biện luận cho nó. Đây là đều là những yếu tố quan trọng trong hoạt động kinh doanh, nếu xem xét cơ bản bạn đều sẽ thấy chúng có mức độ cần thiết là như nhau.
Tất cả sẽ tạo nên một vòng liên kết chặn chẽ để tác động đến quyết định đến hành vi mua sắm của khách hàng. Nhưng xét cho cùng, việc tiếp thị chính là đưa sản phẩm đến với khách hàng để thuyết phục và kích thích nhu cầu mua sắm. Dù bạn có thể thuyết phục họ bằng mức giá hấp dẫn, hình ảnh bắt mắt hay thông điệp ấn tượng. Tuy nhiên, tất cả vẫn sẽ là xoay quanh sản phẩm của bạn, sản phẩm sẽ làm ở vị trí chung tâm, là nền tảng để phát triển những điều khác. Nên xem xét một cách kỹ lưỡng thì vai trò của sản phẩm trong mô hình marketing 4P vẫn sẽ “nhỉnh” hơn 3 yếu tố còn lại.
3/ Tại sao nên áp dụng mô hình 4P trong marketing?
Marketing 4P hiện đang là mô hình được đông đảo các doanh nghiệp áp dụng, đối với những người mới bắt tay vào việc triển khai marketing mix – marketing hỗn hợp thì đây luôn là sự lựa chọn hàng đầu. Thậm chí, có rất nhiều doanh nghiệp lớn, đang nắm giữ vị thế cao trong lĩnh vực hoạt động vẫn đang sử dụng mô hình này rất nhiều. Tất nhiên, lý do không phải mô hình này đơn giản, dễ triển khai với mọi quy mô doanh nghiệp mà thực tế là đến từ những lợi ích cho hoạt động kinh doanh.
• Thúc đẩy doanh nghiệp sản xuất ra các sản phẩm chất lượng hơn: Đối với mô hình 4P vấn đề về sản phẩm luôn được chú trọng đến rất nhiều. Không chỉ việc phân tích các đặc tính, lợi ích mà còn giúp nhà sản xuất nắm bắt được nhu cầu và thị hiếu của thị trường. Để từ đó biết được đâu là điều khách hàng quan tâm, mong muốn,… đối với sản phẩm của mình. Nhưng ý tưởng sản xuất, thiết kế cũng từ đó được hình thành theo.
• Phát triển giá trị thương hiệu: Nếu triển khai mô hình 4P trong marketing thành công, ngoài doanh thu ra thì giá trị thương hiệu của bạn cũng sẽ tỷ lệ thuận tăng theo. Khách hàng sẽ có cái nhìn tích cực về sản phẩm và thương hiệu của bạn, lâu dần mức độ uy tín của doanh nghiệp cũng sẽ được “thơm lây”.
• Tạo ưu thế cạnh tranh lành mạnh và công bằng: Cạnh tranh luôn là điều tồn tại trong kinh doanh, các doanh nghiệp sẽ không ngừng theo đuổi những điều tạo nên lợi thế cho mình. Với mô hình 4P này sẽ giúp bạn tạo nên ưu thế cạnh tranh lành mạnh và công bằng. Tránh việc lún sâu vào các cuộc “rượt đuổi” quá khích, lãng phí các nguồn lực mà không có kế hoạch cụ thể.
• Gia tăng lợi ích cho khách hàng: Thường chúng ta chỉ quan tâm nhiều đến các mặt lợi ích mà doanh nghiệp nhận được. Nhưng bạn hãy nhớ rằng, mọi doanh nghiệp đều cần phải xây dựng mối quan hệ gắn bó, thân thiết với khách hàng. Đây với những là điều giúp bạn nâng cao về lợi thế trên thị trường của mình. Tất nhiên, để làm được điều đó thì buộc bạn phải đảm bảo về mặt lợi ích cho khách hàng của mình, dù sao thì “có đi có lại” thì mối quan hệ mới lâu dài được.
4/ Mô hình 4P marketing đã lạc hậu chưa?
Ở thời điểm mô hình 4P marketing đã thực sự trở thành một “điểm sáng”, công cụ lý tưởng nhất cho hoạt động tiếp thị của mọi doanh nghiệp. Nhưng theo thời gian, với những biến động của thị trường cùng với sự thay đổi về nhu cầu, mong muốn của khách hàng đã có rất nhiều mô hình khác được ra đời. Vì vậy, khi nhắc đến marketing mix thì 4P đã không còn là “độc nhất vô nhị” nữa. Bạn sẽ có rất nhiều sự lựa chọn khác nhau như 4C trong marketing, 5P trong marketing, 6P trong marketing, 7P trong marketing,…
Theo xu hướng chung, mọi người đều cho rằng những thứ gì đã lâu đời, truyền thống đều dần trở nên lạc hậu. Điều này còn được chứng minh bằng sự ra đời của các “phiên bản” nâng cấp hơn, nhằm hoàn thiện cho những thiếu xót trước kia. Vì vậy, với nhiều người rất có thể mô hình 4P marketing đã trở nên lạc hầu rồi. Tuy nhiên, các bạn cần phải hiểu điều quan trọng trong chiến dịch marketing hỗn hợp luôn là nguyên tác kiểm soát các biến số. Việc không kiểm soát được các biến số, khiến doanh nghiệp rơi vào thế bị động sẽ tạo ra rất nhiều nguy cơ tiềm ẩn.
Nhưng đối với mô hình 4P trong marketing bạn luôn có thể chủ động để điều chỉnh các yếu tố theo giai đoạn của chiến lược, biến động của thị trường nhằm đáp ứng tối ưu nhu cầu của khách hàng. Điều này hoàn toàn giúp doanh nghiệp có thể đáp ứng được tính năng động của thị trường và việc kiểm soát các biến số cũng sẽ được đảm bảo hơn rất nhiều. Thực tế thì mỗi một mô hình khi phát triển ra điều có cả mặt ưu và hạn chế, đây là điều khó tránh khỏi. Với việc kiểm soát biến số tốt, linh hoạt trong việc thay đổi nên mô hình 4P trong marketing tính đến thời điểm này chưa bao giờ là lạc hậu cả.
5/ Các bước xây dựng mô hình 4P trong marketing
4P trong marketing là mô hình đơn giản, được cấu thành từ những yếu tố cơ bản nhất cho hoạt động phát triển sản phẩm của mọi cá nhân cũng như các đơn vị. Tuy nhiên, khi xây dựng mô hình này tính hiệu quả sẽ phụ thuộc vào khả năng tư duy, sáng tạo của mỗi người. Cùng một mô hình nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng phải dập khuôn 100%. Thị trường luôn có sự biến đổi, nhu cầu và thị hiếu của khách hàng không phải lúc nào cũng sẽ “đứng yên” để bạn khai thác hết lần này đến lần khác.
Hơn thế tính linh hoạt trong mô hình 4P marketing được thể hiện rất cao, đây cũng là lý do vì sao nó là mô hình marketing mix đầu tiên được người ta áp dụng mà cho đến nay vẫn rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, đối với những người chưa bao giờ triển khia marketing hỗ hợp và đặc biệt chưa hiểu rõ về mô hình này thì nên tuân thủ đầu đủ các bước như sau:
• Bước 1 – Xác định USP (điểm bán hàng độc nhất)
• Bước 2 – Nghiên cứu và thấu hiểu khách hàng của mình
• Bước 3 – Tìm hiểu, phân tích các đối thủ cạnh tranh
• Bước 4 – Đánh giá các kênh phân phối và địa điểm bán hàng hiện tại
• Bước 5 – Phát triển chiến dịch truyền thông phù hợp, hiệu quả
• Bước 6 – Kết hợp các yếu tố, công cụ marketing một cách linh động, hài hòa
• Bước 7 – Kiểm soát các biến số, đánh giá và phân tích định kỳ kết quả
6/ Cách phát triển marketing 4P hiệu quả cho doanh nghiệp
Đối với chiến lược sản phẩm
Sản phẩm là yếu tố quan trọng nhất không chỉ riêng mô hình 4P marketing, bởi sản phẩm là tiền đề căn bản để bạn tiến hành các hoạt động kinh doanh của mình. Chiến lược sản phẩm cũng vì thế sẽ là trung tâm tổng thể trong marketing 4P, không có sản phẩm chúng ta cũng không thể định giá, lựa chọn kênh phân phối hay biến nên sử dụng phương thức quảng bá nào mới là tốt nhất. Ở đây các bạn phải hiểu rằng, chiến lược sản phẩm trong marketing mix 4P sẽ liên quan đến toàn bộ phạm vi của sản phẩm và các quyết định được đưa ra sẽ tập trung vào những điều này:
• Thiết kế
• Đặc điểm
• Nhãn hiệu
• Tính đa dạng
• Chất lượng
• Dịch vụ kèm theo
• Đóng gói
• Trả hàng
• ...
Đối với chiến lược về giá
Chiến lược về giá được hiểu là sự định giá sản phẩm của doanh nghiệp, mức giá mà khách hàng cần phải chi trả để sở hữu sản phẩm hay dịch vụ của bạn. Đây là yếu tố quyết định đến doanh thu của bạn rất nhiều, nhưng điều này cũng không đồng nghĩa với việc bạn luôn phải theo đuổi chiến lược giá thấp nào đó. Bởi nếu lúc nào cũng cố gắng chạy đua về giá cả so với các đối thủ thì đến cuối cùng thì người chịu thiệt sẽ là bạn. Các yếu định về giá đều có thể là “con dao hai lưỡi” nếu bạn không đưa ra quyết định sáng suốt. Đối với chiến lược giá hãy xác định dựa trên những yếu tố như sau:
• Phương pháp định giá
• Các chính sách giá
• Các chính sách thanh toán
• Phụ cấp
• Giảm giá
• Kỳ thanh toán
Đối với chiến lược phân phối
Chiến lược phân phối sẽ tập trung làm rõ vấn đề “Khách hàng sẽ mua sản phẩm của bạn ở đâu?”. Làm sao để giải quyết vấn đề phân phối sản phẩm của bạn ra thị trường. Tỷ lệ lợi nhuận sẽ được nâng cao hay không sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau, nhưng một trong số đó đến từ việc bạn chuyển hàng nhanh như thế nào, khách hàng sẽ tìm thấy sản phẩm của bạn ở những đâu. Vì vậy, mà chiến lược phân phối cũng là một trong những điều quan trọng để quyết định đến mức độ cạnh tranh của bạn. Để phát triển về mảng này, các bạn cần chú trọng vào những điều dưới đây:
• Hệ thống kênh phân phối
• Quyết định xuất kho
• Khâu xử lý, bảo quản sản phẩm tại kho
• Vận chuyển
• Xử lý đơn hàng
• Kiểm soát tồn kho
• Thị phần hiện tại
Đối với chiến lược quảng bá
Quảng bá hay truyền thông chính là chiến lược cuối cùng trong mô hình 4P marketing mà bạn phải đầu tư vào. Đối với chiến lược này cần hướng đến hai mục tiêu song song, thứ nhất thông báo, giới thiệu, thu hút khách hàng về sản phẩm và thứ hai là thuyết phục họ lựa chọn mua sản phẩm. Để đạt được mục tiêu này thì quá trình truyền thông, quảng bá cần phải nhắm đúng đối tượng, tạo ra những ấn tượng tích cực và trải nghiệm tốt. Từ đó dần hình thành nên nhận thức về sản phẩm trong mắt khách hàng rồi dần dần mới là sự thiện cảm, tích cực, quyết định mua hàng và tin tưởng. Các thành phần chính trong chiến lược này sẽ bao gồm:
• Quảng cáo
• Quan hệ công chúng
• Các chiến dịch marketing
• Phương tiện truyền thông
• Thông điệp
• ...
7/ Ví dụ thực tiễn về chiến lược marketing 4P của Starbucks
Mô hình 4P được áp dụng vào chiến lược marketing tổng thể của rất nhiều đơn vị, thậm chí còn rất nổi tiếng như chiến lược 4P của Vinamilk, Coca Cola,… Tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết ngày hôm nay chúng tôi muốn đề cập đến với các bạn chiến lược marketing 4P của Starbucks đã rất thành công và trở thành “tấm gương” của nhiều doanh nghiệp không chỉ trong cùng lĩnh vực hoạt động. Đây là chuỗi cafe hàng đầu thế giới và được thành lập từ năm 1971, cho đến nay đã có hơn 17.000 cửa hàng trên 50 quốc gia.
Để có thể phát triển và đạt được những thành tựu này là sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cả một tập thể. Nhất là khi ngày càng có nhiều thương hiệu cafe ra đời, cạnh tranh trực tiếp với Starbucks. Ngay tại Việt Nam, các bạn cũng có thể thấy được rằng “miếng bánh” kinh doanh cafe này luôn khắc nghiệp vô cùng. Vậy đâu là bí quyết giúp Starbucks có được vị thế trong ngành như hiện nay? Một trong những điều đó đến từ chính chiến lược marketing 4P mà họ đã áp dụng rất thành công.
1. Chiến lược 4P marketing của Starbucks về sản phẩm: Starbucks luôn không ngừng đổi mới, mang đến những sự lựa chọn ưng ý nhất cho khách hàng của mình. Ban đầu họ chỉ phát triển các sản phẩm về cafe, nhưng trong lộ trình của mình họ đã “vợt” những nhóm không thích cafe bằng các dòng sản phẩm khác của mình. Chưa kể họ còn rất chăm chỉ đổi mới sản phẩm theo mùa, phiên bản đặc biệt, lễ hội,…
2. Chiến lược 4P marketing của Starbucks về giá thành: Nếu bạn từng mua đồ uống tại Starbucks thì có thể nhận ra rằng giá của chúng thường sẽ cao hơn các bên khác. Thay vì việc nhắm vào giá cả, Starbucks lại tập trung vào việc tạo dựng giá trị sản phẩm. Họ nâng cấp về mặt chất lượng sản phẩm, mang đến những giá trị cao cho khách hàng.
3. Chiến lược 4P marketing của Starbucks về phân phối: Starbucks đã đưa ra tầm nhìn rất rõ ràng trong chiến lược phân phối của mình – Tạo dựng các mối quan hệ trực tiếp và cá nhân hóa với khách hàng. Không dừng lại ở việc bán các sản phẩm ở các quán Starbucks Coffee, đơn vị này còn cung cấp tại các kênh khác như Starbucks Online với app tiện dụng. Điều này đã giúp đơn vị tối ưu hóa lợi nhuận của mình một cách nhanh chóng.
4. Chiến lược 4P marketing của Starbucks về quảng bá: Đây là một trong hãng chịu đầu tư vào những “cuộc chơi lớn” cho các hoạt động quảng bá của mình với nhiều hình thức đa dạng và đầy sức sáng tạo. Ngoài ra, một “điểm sáng” nữa trong chiến lược phân phối của họ chính là xây dựng Starbucks Gift Card, đã nhanh chóng thu hút được nhiều khách hàng mới hơn.
Xem thêm: 5P trong marketing – Giải pháp cho các doanh nghiệp bứt phá
Mô hình 4P trong marketing đã được hình thành và phát triển từ rất lâu, nhưng cho đến nay nó vẫn là sự lựa chọn hàng đầu của nhiều cá nhân cũng như doanh nghiệp. Sự thành công của một thương hiệu hoàn toàn có thể đến từ chính chiến lược marketing mix 4P tuy đơn giản mà đầy hiệu quả này. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể cân nhắc đến cho mô hình kinh doanh của mình lúc này.